در هفته‌ای که گذشت، یاد و خاطره خیّر جاودان دانشگاه تهران، زنده‌یاد سیدحسن تقی‌زاده را گرامی می‌داریم.
زنده‌یاد تقی‌زاده خیّر جاودان دانشگاه تهران که در بهمن ۱۳۴۸ در سن ۹۲ سالگی به دیار حق شتافت، با هدایا و موقوفات ارزشمند خود نقش بسزایی در گسترش و اعتلای علم و دانش داشته‌اند که همواره بر یادها می‌ماند.
او در سال ۱۲۵۷ در خانواده‌ای مذهبی در تبریز چشم به جهان گشود. سیدحسن از چهار سالگی و به هدایت پدر، خواندن قرآن را آغاز و در پنج سالگی آن را ختم کرد. از ۸ سالگی تحصیلات مقدمات زبان عربی و سپس در ۱۴ سالگی تحصیلات خود را در علوم عقلی، ریاضیات، نجوم و هیئت آغاز کرد.
تقی‌زاده از حدود ۲۰ سالگی بر اثر آشنایی با نوشته‌های نویسندگان تجددخواه روزنامه‌های فارسی خارج از کشور، به علوم جدید غربی، اندیشه‌های سیاسی اروپایی، افکار آزادی‌خواهانه و تجددطلبانه متمایل شد. زنده‌یاد تقی‌زاده از رهبران جنبش مشروطه ایران، از شخصیت‌های علمی و فرهنگی ایران معاصر و مدتی رییس مجلس سنای ایران بود. نطق‌های تند و پرشور او در مجلس، از سویی موجبات اشتهار او را فراهم آورد و نظر روزنامه‌ها و سفارت‌خانه‌های خارجی ذی‌نفع در ایران را به سوی او جلب کرد و از سوی دیگر خشم و کینه محمدعلی‌شاه و درباریان و استبدادخواهان را برانگیخت. در جریان به‌توپ‌بستن مجلس و برقراری استبداد صغیر، محمدعلی‌شاه شخصا دستور داد که تقی‌زاده را دستگیر کنند اما تقی‌زاده و گروهی دیگر به دام مأموران محمدعلی‌شاه نیفتادند.
رییس سابق مجلس سنای ایران، بانی مهمترین مجموعه منابع مطالعات ایرانی در کتابخانه مجلس سنا بود و از افراد تأثیرگذار در تأسیس چاپخانه افست، نشر متن کتیبه‌های ایرانی، ترجمه دائرةالمعارف اسلام و نشر نخستین کتاب‌شناسی‌ها و فهرست‌های منظم به فارسی به شمار می‌آید.
از موقوفات و هدایای ارزشمند ایشان می‌توان به مواردی همچون اهدا ۲۷۰۰ جلد کتاب به دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران اشاره کرد.
اخبار مرتبط:
