استاد علی اسفرجانی در سال ۱۲۹۹هجری شمسی در شهر اصفهان به دنیا آمد. پدرش شادروان اسدالله اسفرجاني، از مقامات ارشد ماليه، مردی مومن صاحب کمال و اهل هنر بود.
ایشان از دوران کودکی به هنر و آثار هنری علاقه نشان می‌داد، ایام نوجوانی هر از گاهی به همراه پدر به محضر استادان صاحب نام هنرهای سنتی می‌شتافت و از خرمن هنرشان توشه برمی‌گرفت و این چنین به دنیای مینیاتوری راه یافت.
استاد علی اسفرجانی در سال ۱۳۱۳ شمسی، در سن ۱۴ سالگی همراه خانواده به تهران آمد و همان سال به مدرسه صنایع قدیمه که به همت شادروان حسین طاهر زاده (بهزاد)تاسیس شده بود، رفت و با شور و شوق زیادی در مکتب درس استادانی چون هادی تجویدی، اصول مینیاتوری از طرح تا رنگ را آموخت و در کلاس استاد علی درودی با قواعد و قوانین تذهیب آشنا شد.
در سال ۱۳۱۸ شمسی، با موفقیت، رشته مینیاتور و تذهیب را به پایان رساند و با عنایت به مهارت و تجربه ای که در کار طراحی و نقاشی داشت، برای کار طراحی تمبر و برچسب های دولتی در چاپخانه مجلس آن زمان به کار گراورسازی مشغول شد، اما هرگز از خلق آثار هنری به دور نماند. در فاصله این سالها آثار ارزنده ای در زمینه مینیاتور و تذهیب از خود به یادگار گذاشت، که هنوز در موزه هنرهای ملی ایران افتخارآفرین اند.
علی اسفرجانی در سال۱۳۴۰، نخستین تابلوی خود در هنر سوخت و معرق را خلق کرد. او تا سن ۷۵ سالگی با شور و اشتیاقی فراوان به هنر پرداخت و با تذهیب و مینیاتور زندگی خود را به سر برد. وی تا پایان عمر پر بار خود بیش از ۲۲ اثر در زمینه ی هنرسوخت و معرق، شامل چهار اثر مینیاتور از اشعار حافظ و سعدی نظیر بزم خسرو و شیرین، رستم و سهراب، خیام و دلداده، سلطان محمود غزنوی و مراسم انتخاب شاعران و تابلوهای کوچک مینیاتور از اشعار حافظ و سعدی آفریده است. مضمون آثار اخیر اسفرجانی بیشتر برگرفته از بن‌مایه های اشعار عرفانی، ادبی و حماسی بزرگان ادب ایران زمین است.
سرانجام استاد علی اسفرجانی بعد از سالها تلاش درخلق آثار ارزنده‌ی هنری در ۲۴ دی ماه سال ۱۳۸۴ چشم ازجهان فروبست. به وصیت استاد و به همت دخترشان خانم شهرزاد اسفرجانی، در آبان ۱۳۸۶ گنجینه های نفیس شامل ۲۵ تابلو از آثار مینیاتور و معرق چرم این هنرمند نیک اندیش، به دانشگاه تهران اهدا شد. نخستین نمایشگاه این آثار در موزه مقدم دانشگاه تهران در معرض دید عموم قرار گرفت. بعد از آن آثار یاد شده به باغ نگارستان دانشگاه تهران منتقل شد. هم اکنون این هدایا در تالاری به نام اسفرجانی در باغ موزه ی نگارستان نگهداری می شود.
از جمله آثار استاد اسفرجانی که در مجموعه ی اهدایی ایشان به دانشگاه تهران وجود دارد، میتوان به تابلوی مجلس انس طرح صفوی که با تکنیک سوخت معرق روی چرم و در اندازه ی ۷۱در۹۴ سانتی متر و تابلوی بزم شیرین و خسرو با تکنبک سوخت معرق روی چرم و در اندازه‌ی ۵۹در۶۱سانتی متر اشاره کرد.
لازم به ذکر است که در روز ٩ آذر ماه سال١٣٩۶ با پیگیری های مسئولان وقت دانشگاه تهران، تالار دائمی آثار ایشان در باغ موزه نگارستان دانشگاه تهران با حضور خانواده این خیر جاودان و ارجمند دانشگاه تهران افتتاح شد.
روحش شاد و یادش گرامی
