دهمین مراسم گرامیداشت علامه علیاکبر دهخدا در شامگاه سالروز درگذشت این استاد زبان و ادب فارسی در روز چهارشنبه ششم اسفندماه توسط مؤسسه لغتنامه دهخدا و مرکز بینالمللی آموزش زبان فارسی دانشگاه تهران و بنیاد حامیان مؤسسه لغتنامه دهخدا برگزار شد.
این مراسم با اجرای ایرج مهرکی استاد دانشگاه و حضور بزرگواران محمود بی جن خان، محمد استعلامی، احمد سمیعی گیلانی، علیاشرف صادقی، حسن انوری، سعید نجفی اسدالهی، جلیل دوستخواه، عبدالله انوار و رسول شایسته برگزار شد.
لازم به ذکر است که این مراسم از حضور محمدرضا شفیعی کدکنی و شهرام ناظری بیبهره نبود.
با توجه به شرایط و الزامات به دلیل کرونا، برخی از این استادان به صورت حضوری و برخی دیگر، با فرستادن ویدئوهایی در این مراسم گرامیداشت شرکت کردند.
این مراسم که به صورت زنده از وبگاه موسسه لغتنامه دهخدا و مرکز بینالمللی آموزش زبان فارسی دانشگاه تهران و شبکههای اجتماعی این موسسه، پخش شد با استقبال بیش از صد مخاطب برگزار شد.
اولین سخنران این نشست محمود بیجنخان زبانشناس، استاد و مدیر گروه زبانشناسی دانشگاه تهران، بود که با تأکید بر اهمیت دسترسی دیجیتال به لغتنامهها و گنجینه مجازی دهخدا از بارگزاری لغتنامه ۱۵ جلدی دهخدا در وبگاه جدید این مؤسسه، برگزاری تور مجازی بازدید از گنجینه مجازی دهخدا خبر داد.
سخنران بعدی مراسم حسن انوری استاد بازنشستهی زبان و ادبیات فارسی و سرپرست تألیف فرهنگ بزرگ سخن، بود که با توجه به حوزه های مختلف فعالیت استاد دهخدا، او را از بزرگترین مردان یک قرن اخیر دانست.
سپس احمد سمیعی گیلانی مترجم، نویسنده و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، به ارائه توضیحاتی در باب زبان فارسی و خصلت شنیداری آن و خصلت دیداری خط فارسی و کاستیهای آن پرداخت.
شهرام ناظری با ارسال ویدئویی از کانادا و با خواندن یکی از اشعار دهخدا در این مراسم شرکت کرد.
علی اشرف صادقی، جلیل دوستخواه، محمدرضا شفیعی کدکنی، محمد استعلامی، سعید نجفی اسداللهی نیز در ادامه به ارائه توضیحاتی درباره شخصیت دهخدا و تجارب خود در حوزه تکمیل لغتنامه دهخدا به عنوان مولفان آن پرداختند.
در ادامه عبدالله انور و رسول شایسته نیز به صحبت درباره دهخدا پرداختند.
علیاکبر دهخدا (زاده ۱۲۵۷ تهران – ۷ اسفند ۱۳۳۴ تهران)، ادیب، لغتشناس، مَثلشناس، شاعری بود که از جمله آثار ایشان میتوان به لغتنامه دهخدا، چرند و پرند (مجموعه مقالات)، حواشی و ملاحظات بر متن دیوان ناصرخسرو، امثال و حکم، اصلاحات دیوان سید حسن غزنوی اشاره کرد.
این استاد گرانقدر مدتی رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران نیز بود.
سازمان لغتنامۀ دهخدا نخستین سازمان در ایران است که برای تألیف فرهنگ لغت یا واژهنامه تأسیس شده است که به پاس زحمات علی اکبر دهخدا در سال ۱۳۲۴ با تصویب مجلس شورای ملی شروع به فعالیت کرد.
بنابر وصیت دهخدا بعد از ایشان محمد معین سرپرستی ادارهی آن را برعهده گرفت و سرانجام در سال۱۳۳۶ با توجه به مصوبهی مجلس به دانشکدهی ادبیات دانشگاه تهران منتقل شد.
در انتهای مراسم بزرگداشت آقای نیکمان مدیرعامل بنیاد حامیان موسسه لغت نامه دهخدا به معرفی بنیاد حامیان موسسه و محورهای فعالیت این بنیاد پرداخت.
بنیاد حامیان مؤسسه لغتنامه دهخدا نیز در سال ۱۳۹۶ به همت جمعی از اندیشمندان و چهرههای برجسته زبان و ادبیات فارسی و فرهنگ و هنر ایران زمین در راستای حمایت از تسریع در تألیف و تدوین لغتنامه بزرگ فارسی به عنوان امر ضروری ملی و توصیه مرحوم علامه علی اکبر دهخدا از طریق توسعه نیروی انسانی پژوهشگر و تهیه زیرساختهای نرمافزاری و سختافزاری مورد نیاز. تأسیس شد.
همچنین انجام یا حمایت مادی و معنوی از هر نوع فعالیت فرهنگی، هنری و علمی اعم از تألیف، ترجمه و انتشار کتاب و نشریه، ساخت موسیقی و فیلم مستند، داستانی و آموزشی و انیمیشن، برگزاری جشنواره و همایش و نمایشگاه، برپایی تورهای گردشگری و برگزاری دورههای آموزشی که در جهت اهداف و اساسنامه بنیاد و با محوریت زبان فارسی و فرهنگ و هنر ایران از دیگر اهداف بنیاد حامیان موسسه لغتنامه دهخدا است.