محمود افشار یزدی، فرزند محمدصادق، در سال ۱۲۷۲ شمسی در یزد متولد شد. او همراه با تحصیل مقدمات علوم جدید، زبان انگلیسی را در هند فرا گرفت و پس از سه سال به تهران آمد و در مدرسه علوم سیاسی به تحصیل پرداخت.
در نوزده سالگی به قصد ادامه تحصیل راهی سوئیس شد و طی هفت سال تحصیل در لوزان دوره لیسانس و دکتری حقوق را به پایان برد و از دانشکده علوم سیاسی دانشگاه لوزان درجه دکتری دریافت کرد.
محمود افشار پس از به پایان رساندن دوره دکتری در سال ۱۳۰۰ به ایران بازگشت. او در سال ۱۳۰۵ به دعوت علی‌اکبر داور وارد تشکیلات نوین قضایی شد و به مستشاری استیناف تهران منصوب گردید و بعد از ترک آنجا، تا سال ۱۳۱۲ ریاست اداره اقتصادی و حقوقی را به عهده گرفت.
دکتر محمود افشار یزدی با تاسیس بنیاد موقوفات در ۱۱ دی سال ۱۳۷۷، بالغ بر یک میلیون متر مربع از اموال و دارایی‌های خود را وقف نمود که گزیده‌ای از آن در زیر آمده است:
باغ‌فردوس شمیران
موسسه باستان‌شناسی دانشگاه تهران، موسسه لغت‌نامه دهخدا و مرکز بین المللی آموزش زبان فارسی دانشگاه تهران، باغ موقوفات شامل کانون زبان پارسی، ساختمان مرکزی انتشارات دکتر محمود افشار و ساختمان اداری بنیاد.
خیابان آفریقا
مدارس ابتدایی، راهنمایی و متوسطه دکتر محمود افشار و مجموعه فرهنگی و ورزشی شهید افشاری در منطقه ۳ تهران که در اختیار دانشگاه صنعتی امیرکبیر قرار دارد.
شهرری
عرصه شهرک مسکونی فرهنگیان که با واگذاری حق تملک اعیان به آموزش و پرورش منطقه ۲۰ تهران، هشتصد معلم صاحب خانه شدند. در آن شهرک علاوه بر منازل مسکونی، چهار مدرسه، کتابخانه، مجموعه ورزشی، مسجد، خانه سلامت، سرای محله بهشتی، پارک و… نیز برای فرهنگیان ساخته شده است.
یزد
باغچه و خانه‌ای ییلاقی واقع در محله تل‌عاشقان طزرجان یزد که ارثا از طرف مرحوم برادر واقف (محمد افشار) به ایشان رسیده بود را وقف می‌نماید تا در آن دبستانی ساخته شود که در حال حاضر به عنوان اردوگاه دانش‌آموزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
موقوفه دکتر منوچهر ستوده (الحاقی به موقوفات افشار)
دکتر منوچهر ستوده استاد دانشگاه تهران و از مفاخر ملی کشورمان که در سال ۱۳۷۹ هشتمین جایزه ادبی و تاریخی دکتر محمود افشار را دریافت نمود، به سال ۱۳۸۲ تصمیم به وقف باغ صد هزار متری خود در منطقه کلارآباد شهرستان چالوس و الحاق آن به بنیاد را گرفت که از فوت ایشان در سال ۱۳۹۵ تا کنون، موقوفه افشار اداره آن را عهده‌دار بوده است.
موقوفه دکتر محمدعلی آزادیان و شمسی عبدالهی (الحاقی به موقوفات افشار)
دکتر محمدعلی آزادیان (دکتر داروساز) و حاجیه خانم شمسی عبدالهی در سال ۱۳۸۷ آپارتمان محل سکونت خود واقع در تهران، تقاطع خیابان ولی‌عصر و پسیان را وقف و الحاق آن را به بنیاد اعلام داشتند.
دکتر افشار یزدی هدف خود را از بنیاد نهادن این موقوفات چنین بیان کرد:« من در سهم خود معتقدات و آرزوهایی دارم و می‌خواهم در حدود امکان مالی و حالی خود آنها را انجام دهم. از نیاز فراوانی که وطن عزیز و جامعۀ نیازمند ما به توسعۀ امور پزشکی و فرهنگی به معنی عام کلمه دارد غافل نیستم.
خوشبختانه چندی است که دولت و مردم به‌طور کلی و تا اندازه‌ای توجه به این مسائل دارند… در این میان توجه مستقیم و خاص به مسائل اساسی دیگر، مانند افزایش جمعیت کشور از راه‌های مختلف، ترویج و تعمیم زبان فارسی در نقاط حسّاس مملکت، تکمیل و تحکیم وحدت ملی، پیشرفت قسمت‌های خوب تمدن جدید و جلوگیری از مفاسد آن، اصلاح اوضاع اجتماعی ملت، حفظ اخلاق جوانان و تزریق مایۀ وطن‌پرستی کافی در افکار آنان، که با وجود این اقدام‌ها می‌توان ملتی شایسته، متّحد، مترقی و کشوری آباد و بزرگ داشت، نشده است.
برای اینکه ملتِ بزرگی مانند ملت ما بزرگ بماند و کشور پهناوری مانند ایران کوچک نشود- چیزی که آرزوی همۀ ماست- باید حتماً بر شمارۀ جمعیت آن که به نسبت پهنای خاکش خیلی کم است افزوده گردد و از همۀ جهاتی که برای متحد بودن همیشگی ملتی لازم است با هم یگانگی داشته باشند نه پراکندگی، و چنان ملت یگانه‌ای کوشش کند که خود را هم‌سطح ملت‌های دیگر از حیث پیشرفت‌های دانش، صنعت و تمدن قرار دهد.
یک ملت گرسنه، بی‌تمدن، پراکنده، نادان، ناتوان و پرمدعا محکوم به زوال است. هرقدر مردمی دارای این عیب‌ها و نقص‌ها باشند و در عوض بر تجمّل و شوکت ظاهری و رسمی خود بیفزایند و تصوّر نمایند کسی را گول می‌زنند خود را گول زده‌اند.
برای منظورهای یاد شده این موقوفات بنیاد یافته است. اگر عمری بماند و توفیق دستیار شود امیدوارم بتوانم بر آنها بیفزایم».
خیر جاودان دانشگاه تهران دکترمحمود افشار یزدی در ۲۸ آذر ۱۳۶۲ در سن ۹۰سالگی در تهران بدرود حیات گفت.
روحشان شاد و یادشان گرامی
